Δευτέρα 14 Οκτωβρίου 2013

Η αξία της ελεύθερης σκέψης



"Η ελευθερία που ζητάει ο ελεύθερος στοχαστής δεν είναι η απόλυτη ελευθερία της αναρχίας. Είναι η ελευθερία στα πλαίσια των νοητικών νόμων. Δεν υποκλίνεται μπροστά στο κύρος των άλλων, και δεν σκύβει μπροστά στους πόθους του, υποχωρεί όμως μπροστά στις αποδείξεις. Αν του αποδείξετε πως κάνει λάθος θα αλλάξει αμέσως γνώμη. Αν του υποδείξετε καινούρια γεγονότα, θα εγκαταλείψει και τις πιο αγαπημένες του θεωρίες. Αυτό δεν είναι δουλικότητα για αυτόν, γιατί η βασική του επιθυμία είναι να ξέρει, και όχι να παραδίνεται σε φαντασιοπληξίες. Η επιθυμία για γνώση έχει στο βάθος της κάποια ταπεινοφροσύνη μπροστά στα γεγονότα. Υποτάσσεται, σε ότι αφορά τις γνώμες, στο σύμπαν. Απέναντι στους ανθρώπους όμως, δεν είναι ταπεινή. Δεν δέχεται σαν πραγματική γνώση το πλαστό νόμισμα, που συχνά πυκνά προσφέρεται για γνήσιο, με όλη την επίδειξη κύρους. Ο ελεύθερος στοχαστής ξέρει πως για να ελέγχει το περιβάλλον του, πρέπει να το καταλαβαίνει, και πως η ψευδαίσθηση της δύναμης που προσφέρουν οι μύθοι δεν είναι καλύτεροι από την οίηση* ενός μέθυσου καυχησιάρη. Του χρειάζεται ανεξαρτησία απο τους συνανθρώπους του, απο τις δικές του προλήψεις - μια δύσκολη αυτοπειθαρχία. Και πρέπει να ατενίζει τον κόσμο που θέλει να καταλάβει με καθαρό μάτι, που θα του επιτρέπει να τον δει χωρίς παραμορφώσεις....

...Η ανειλικρίνεια της επίκλησης αυτής της αλήθειας φαίνεται από την απροθυμία των υπερασπιστών της θρησκείας να εμπιστευτούν στην ελεύθερη συζήτηση, ή να αφήσουν την επιστημονική νοοτροπία να διδάσκεται στα σχολεία. Αν νομιζετε πως μια διδασκαλία μπορεί να γίνει αποδεχτή μόνο με αγχόνες ή με στρατόπεδα συγκεντρώσεως (σ.τ.b. ή με σταυροφορίες και κάψιμο στην πυρά), είναι φανερό πως δεν έχετε μεγάλη εμπιστοσύνη στις ορθολογιστικές της βάσεις. Αν νομίζετε πως είναι απαραίτητο να απαγορευθεί η εκτύπωςη ή το πούλημα βιβλίων που αντιλέγουν στις απόψεις σας, πιστεύετε σίγουρα πως αυτά τα βιβλία, στον ελεύθερο πνευματικό ανταγωνισμό, θα επιβληθούν με την επιχειρηματολογία τους."

Μπέρτραντ Ράσελ: Η αξία της ελεύθερης σκέψης, εκδ. Αρσενίδης, 1963

*οίηση: Έπαρση, αλαζονεία

0 σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ κρατήστε το περιεχόμενο του σχόλιου σας σχετικό με το θέμα του άρθρου.